Osvojenje Drača (1501)

hronika Ūrūca bin-i ‘Ādila i Mehmed-beg Čelebi Isabegović Ishaković

Sažetak

U ovom radu autor pruža analizu izvještaja ranoosmanskog hroničara Ūrūca bin-i ‘Ādila o osmanskom osvojenju važne mletačke jadranske luke Drač te o ulozi Mehmed-bega Čelebija Isabegovića Ishakovića u tom događaju. Da bi se utvrdila izvorna vrijednost izvještaja bilo je nužno prvo ponuditi kratku reinterpretaciju historijske uloge Bajazida II (1481-1512), zatim se osvrnuti na ulogu Drača u mediteranskoj i balkanskoj historiji, pa preći na uporednu analizu Ūrūcovog izvještaja. Uporednom analizom sa savremenom mletačkom i dubrovačkom građom utvrđeno je da je Ūrūcov izvještaj visoko pouzdan zapis osobe koja je mogla biti i očevidac događaja. U sklopu tog problema izvršena je analiza i kritika neoorijentalizma u izučavanju osmanske historije, a čiji je glavni predstavnik britanski osmanista Colin Imber. Data je i skica za biografiju Mehmed-bega Čelebija Isabegovića Ishakovića. Nastavljajući se na radove Ć. Truhelke, H. Šabanovića, T. Popovića, B. Zlatar upotrijebljeni su podaci iz osmanske, dubrovačke i mletačke arhivske građe. Jedan od najvažnijih rezultata rada jeste da dokazuje da je vakif poznate Burmali džamije u Skoplju, planski srušene od strane Kraljevine SHS 1925. godine, bio Mehmed-beg Čelebi Isabegović. Iako je poznavanje biografije ove ličnosti ovim radom unaprijeđeno, obimna i raznolika građa nalaže da se njegovom životu i djelu posveti posebna monografija.