Stav poljske emigracije u prvoj polovini 19. v. prema Turskoj

Sažetak

Ovaj rad tretira problem poljsko-turskih odnosa, iznoseći opšti i sažet pregled ovih odnosa od 15. do 19. v., koji su sve do 18. v. bili uvijek izraženi u formi ratnih i diplomatskih sukoba. U 18. vijeku ovi odnosi su sasvim izmijenjeni, što je bilo u uskoj vezi sa opštom krizom Poljske, kao i krizom Otomanske države.

Akcenat čitavog rada pada, u stvari, na stav poljske emigracije u prvoj polovini 19. v. prema Turskoj. Radi se o emigraciji koja se našla u Carigradu nakon ugušenja ustanka u Poljskoj 1830/31. g. i koja je očekivala pomoć od Turske za obnavljanje Poljske države. Poljaci su u Turskoj vidjeli prirodnog saveznika protiv Carske Rusije.

Navodeći hronološki događaje i ključne godine izvjesnih promjena u pomenutim odnosima, kao, npr., godine 1834, 1839/40, kao i godinu 1848. kad Czajkowski proklamuje kao osnovni cilj „stvaranje, uz pomoć Slovena, jedne moćne otomanske države“ koja bi doprinijela obnovi poljske nezavisnosti; naglašavajući i objašnjavajući u .ovim složenim ·zbivanjima ulogu „Hotel Lamberta“, grupe emigranata, liberala i konzervativaca. na čijem čelu je bio Adam Jerzy Czartoryski, autor iznosi iscrpno probleme odnosa između Poljske i Turske, sa kojima se suočavala poljska emigracija, a koji su često izazivali negodovanja kod jednog dijela ove emigracije.