Jedan stari turski članak nazvan Rasprava o Bošnjacima

Sažetak

U Turskoj je 1867. godine osnovano političko društvo s namjerom uspostavljanja ustavne monarhije u Turskoj. Članovi ovog tajnog udruženja bili su aktivni u raznim gradovima širom Evrope. Poznati turski književnici kao što su Namik Kemal i Zija Paša bili su takođe članovi ove tajne organizacije čije je ime bilo Y eni Osmanlĭlar Cemiyeti. Njene pristalice su u periodu od 1868. do 1871. godine objavljivali više listova u raznim gradovima. Najznačajniji listovi su bili Muhbir, Hürriyet, Ittihad, Fecir i Inkĭlâb.

Članak o kojem je riječ objavljen je u Inkĭlâbu čiji je prvi broj izašao u mjesecu maju 1870. godine u Zenevi u litografskoj tehnici. Danas se jedinih pet brojeva ovog lista čuva u Centralnoj biblioteci Ataturkovog univerziteta u Erzurumu. Tekst ovog članka je objavljen u našoj knjizi pod naslovom Yakĭn Çag Türk Kültür ve Edebiyatĭ Üzeriné Araştĭrmalar I. Yeni Osmanlĭlar, Ankara 1976. Kroz snažnu kritiku osmanske vlasti, a posebno administracije, autor ovog članka daje svoje viđenje situacije u Bosni u to vrijeme.

Kao što se može vidjeti iz citiranih primjera iz ovog članka u ovom listu se poziva stanovništvo na pobunu protiv države. Takođe možemo uočiti koliko su se ovakvi članci objavljivani godinama u "Evropi bavili pitanjima Orijenta ne dajući povoljne rezultate za Tursku.