Sarajevski kodeks kanun-nama

Sažetak

Kodeks koji je pod brojem 1 uveden na listu kanun-nama i fetvi Orijentalnog instituta, sadrži prepise mnogih kanun-nama koji potiču iz 16. i 17. vijeka. Na prvi pogled čini se da ovaj kodeks predstavlja jedinstven rad nekog pisara koji je takođe izvršio i jednu jedinstvenu, iako do kraja neprovedenu podjelu kodeksa, naprije opšte kanun-name, zatim bsanske kanun-name, najposlije zakoni koji se tiču pojedinačnih pravnih oblasti (rudarstvo, salarija, itd.). Prilikom izdanja zakona o rudnicima (G.Z.M. 25/1913, 133), F. Spaho je naveo daje kodeks jedinstven rad jednog pisara i da se sastoji iz dva dijela.

Autor je utvrdio da kodeks ima 3 dijela, od kojih samo prvi predstavlja jedinstven rukopis, dok se drugi dio sastoji iz 5 manuskripata, a treći, opet, sadrži dva rukopisa. Pisar kodeksa je prepisao samo 4 rukopisa (II.1, II.4, III.1 i III.2), ostala četiri (I, II.2, II.3 i II. 5) uvezao je mehanički u kodeks kao već gotove rukopise. Svi su rukopisi kompilacija, ne samo prepisani sa originala, nego i ostali uvršteni u svezak. Pisar je počeo svoj prepis rukopisom 11.1, ali je kasnije stavio naprijed gotovi rukopis I, da bi postigao bolji raspored.

Pored toga što se autor djelimično poslužio neobjavljenim kratkim opisom manuskripta, koji je napisao Safvet-beg Bašagić, on daje i svoj opis istoga. Autor objavljuje Bašagićev opis, ali naglašava da on nije bio pripremljen za štampu. Autor se slaže s Bašagićem da bi kodeks mogao biti sastavljen sredinom 18. vijeka, ali ukazuje na to da bi četiri umetnuta rukopisa morala biti starija. Jedan od njih je iz 1688. godine, a i ostala tri potiču iz 17. vijeka.