Pirnama Čifčija

Sažetak

Radeći na obradi dokumenata u Gazi Husrev-begovoj biblioteci pronašli smo pirnamu čifcija koja datira iz 1235/1819. g. Pirnama kao vrsta dokumenta predstavlja pisani statut neke cehovske organizacije. Do sada kod nas nije pronađen ni jedan takav dokument, a niti je ubilježen ni jedan prijepis u nama dostupne šerijatske protokolarne knjige - sidžile, iako se u pimami navodi da je nastala uz saglasnost i znanje šerijatskog suda. Pronađena pirnama čifcija se vjerovatno odnosi na Tešanj i njegovu okolinu (što se vidi iz brojnih bilješki sitno ispisanih na poleđini dokumenta koje se odnose na Tešanj) u kojem je u prvoj polovini 17. stoljeća bilo evidentirano 19 tabaka. Tabaci koji su od 16. stoljeća bili organizirani u brojne cehovske organizacije su vjerovatno utjecali i na organiziranje cehovske organizacije čifcija. U potpisu pimame se navodi kao patron - pir Ahi baba Evren Ibn Abbas Ekber, legendarna ličnost od kojeg, prema navodu iz Futuvvetname od Muhammeda Abu Bakra, prepisanu od strane Ahmed b. Bajezida 1001/ 1592. vodi lanac tabaka/kožara i onih koji proizvode hranu. Njegov zastupnik je es- sejjid Sejh Omer, zastupnik tekije u Kiršehim, odnosno zastupnik Ahi babe Evrena, koji je povremeno obilazao tabačke obrte u Osmanskom carstvu. Tabaci su, po pravilu da zanimanja dolaze u parovima, kao par imali proizvođače hrane. Ahi babu Evrena je, prema gore navedenoj futuvvetnami, opasao hazreti Alija kao dvanaestu osobu i kao pira tabaka i proizvođača hrane. Pirnamu je potpisani zastupnik Ahi Evrena predao u ruke kapetan- bega koji je čifčibaša i čiji su pradjedovi od davnina čifcibaše, sa obavezom da prema tarikatu objašnjava svim čifcijama značenje i smisao pirname.