Obrazovanje u Bosni i Hercegovini u periodu Tanzimata

Sažetak

U periodu 1839-1876 poznatom kao Tanzimatski period, u Osmanskoj državi se odigrao čitav niz reformi. Za razliko od prethodnih, reforme izvršene u ovom periodu su izvršene u svim oblastima. Jedna od prvih reformiranih oblasti bila je obrazovanje. Prvaci tanzimatskog perioda su, pod utjecajem Evrope, otvorili brojne nove škole. Medrese koje su davale obrazovanje po starim metodama i novootvorene škole funkcionirale su jedne pored drugih.

Jedna od pokrajina u kojima su izvršeni zahvati u obrazovanju bila je Bosna i Hercegovina. Bosanci su po pitanju obrazovanja bili prilično osjetljivi. Bosanci koji su shvatali važnost obrazovanja neprestano su poticali Osmansku državu na otvaranje novih obrazovnih institucija. A centar je s razumijevanjem prihvatao zahtjeve koji su pristizali iz Bosne, te je davao podršku da se u toj regiji otvaraju škole. Omogućio je slanje nastavnika.

Osobito je s primjenom Tanzimatskog proglasa u regiji brzo porastao broj škola u kojim su obrazovanje mogla stjecati muslimanska i kršćanska djeca. Već 1875. godine broj škola se približio broju od 1500, a broj učenika iznosio je gotovo 43.000. Bosanski muslimani su, koliko god je to bilo moguće, nastojali da svoju djecu šalju u škole i da se obrazuju. Tako su muslimani činili najobrazovaniju skupinu u Bosni i Hercegovini. Ovakvo stanje se nije promijenilo ni u periodu Austro-ugarske okupacije, niti u vrijeme Jugoslavije.