Orijentalni institut u Sarajevu kao čuvar kulturnog pamćenja – od ustanove baštine do mnemoničkog simbola

Sažetak

Orijentalni institut u Sarajevu je naučnoistraživačka institucija sa veoma dugom tradicijom arhiviranja, proučavanja i prezentiranja rukopisne građe na arapskom, turskom i perzijskom jeziku, koja se posebice odnosi na Bosnu i Hercegovinu za vrijeme vladavine Osmanskog carstva. Područje njegovog djelovanja je veoma široko i kreće se od historijskih, političkih, ideoloških, religijskih, društvenih, književnih, jezičkih, pa sve do umjetničkih tema, a primarno je ograničeno na islamsku civilizaciju. Ono što se u analizi koja slijedi želi naglasiti i prezentirati jeste nastojanje da se Orijentalni institut u Sarajevu definira i situira kao ustanova baštine poput muzeja, arhiva i biblioteka, a samim tim i kao institucija pamćenja. Smatramo da Institut s pravom može ponijeti epitet ustanove pamćenja, jer za primarni zadatak ima, kako čuvanje, odnosno arhiviranje pisane građe na arapskom, turskom i perzijskom jeziku, tako i njenu interpretaciju i prezentaciju naučnoj i široj javnosti. Na taj način Institut nesumnjivo učestvuje u čuvanju i kreiranju kulturnog pamćenja i izgradnji identiteta Bosne i Hercegovine i njenih naroda. Osim navedenog, posebna pažnja posvetit će se semantici i semiotici tragedije Orijentalnog instituta, te će se pokušati Institut pozicionirati u općoj semiosferi stradanja grada Sarajeva u agresiji na Bosnu i Hercegovinu. Nastojat će se ponuditi interpretacija svekolike simbolike stradanja Orijentalnog instituta, te podcrtati važnost čuvanja sjećanja na njegovu tragediju.