Značenjsko-gramatičke sličnosti i razlike turskog akuzativa i ablativa u prostornim značenjima

Sažetak

Ovaj rad ispituje upotrebu akuzativa kao neprostornog padeža u prostornom značenju uspoređujući ga s ablativom kao prostornim padežom u kontekstima u kojima su oni međusobno zamjenjivi. Riječ je ponajprije o njihovim upotrebama uz tri primarno neprijelazna glagola kretanja: inmek “sići”, tırmanmak “penjati se” i çıkmak “popeti se /uspeti se” (npr. merdivenleri / merdivenlerden inmek “sići stubama”, “sići po stubama”). Analizom se teže utvrditi značenjsko-gramatičke sličnosti i razlike između tih dvaju padeža uz navedene glagole, odnosno čimbenici koji motiviraju češću upotrebu jednoga ili drugoga, te razlike u prostornim aspektima koje ističe jedan, a drugi ne i obratno. Rezultati analize pokazuju da se akuzativ češće pojavljuje uz glagole koji označuju veći uloženi napor u kretanju te da se akuzativnim oblicima imenica prijeđeni put konceptualno naglašava kao savladana ili prijeđena cjelina, dok se ablativom ističe put kao slijed točaka. Značenjske razlike između dvaju padeža uvjetuju i njihovu međusobnu (ne)zamjenjivost uz iste glagole u određenim kontekstualnim okruženjima.