Gledišta o jeziku visočanina Osmana Šuglija, pisca iz 17. stoljeća

Sažetak

U historiji osmanske književnosti postoje komentari koji su korišteni koliko i izvorno djelo koje komentiraju. Takvima se mogu smatrati razmjerno brojni komentari napisani na knjigu Emsile koja je propisivala nastavno gradivo iz arapskog jezika na prvom nivou obrazovanja u osmanskim medresama. Jedan takav komentar napisao je Osman Šugli u Sarajevu 1669. godine na osmansko-turskom jeziku. Sigurno je da je na pisanje tog komentara pisca potaknulo iskustvo koje je stekao u radu s učenicima Gazi Husrev-begove medrese kao korepetitor predavanja.

Pitanje koje je potaknulo pisanje ovoga rada odnosi se na nivo znanja arapskog jezika i jezikoslovlja kojim je raspolagao Osman Šugli kao pisac komentara Emsile. U radu se analiziraju oni dijelovi komentara koji ukazuju na piščevo vladanje jezičkom problematikom. Dolazi se do zaključka da su piščevim promišljanjima o jeziku smjer davala učenja arapskih klasičnih jezikoslovaca poput Halîla bin Ahmeda, Sîbevejha, Ahfeša (8–9. stoljeće), da je on poznavao literaturu o arapskom jeziku koja je napisana nakon vremena tih klasičnih filologa te da je jezičkoj problematici pristupao kritički. Na ovo ukazuju jasno iznesena piščeva vlastita opredjeljenja o nekim jezičkim pitanjima koja je komentirao.